นายแพทย์ยงยศ ธรรมวุฒิ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า วันที่ 20 มีนาคมของทุกปี เป็นวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ หรือ วัน อสม. แห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุขได้จัดให้มีการประกวดผลงานดีเด่นของ อสม. เพื่อเป็นการเสริมสร้างขวัญ กำลังใจให้แก่ อสม. ทั่วประเทศ พร้อมทั้งจัดพิธีประกาศเกียรติคุณ และ มอบรางวัลให้แก่ อสม. ดีเด่น อย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2537 และได้มีการคัดเลือก อสม. ดีเด่นทั้งสิ้น 12 สาขา ประกอบด้วย 1.เฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรค ติดต่อ 2.การส่งเสริมสุขภาพ 3.สุขภาพจิตชุมชน 4.การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน 5.การบริการในศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน (ศสมช.) และการ สร้างหลักประกันสุขภาพ 6.การคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ 7.ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ 8.การป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในชุมชน 9.การจัดการสุขภาพ ชุมชน และ อนามัยสิ่งแวดล้อม 10.นมแม่และอนามัยแม่และเด็ก 11.ทันตสุขภาพ และ 12.ป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ
สำหรับ อสม. วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน มีการมอบรางวัล อสม.ดีเด่น ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน ระดับภาค ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2565 โดยกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้คัดเลือก อสม. ที่ผ่านการอบรมตามหลักสูตร ให้เป็น อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน หรือ อสม.นักวิทย์ฯ เพื่อสนับสนุนงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และส่งเสริมสุขภาพด้วยองค์ความรู้และเทคโนโลยี ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยมีปลอกแขนสีเขียวติดแขนซ้าย เป็นสัญลักษณ์ บ่งชี้การรับรองคุณภาพ การปฏิบัติงานของ อสม. ที่มีความรู้เกี่ยวกับอันตรายจากการบริโภคผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัย และมีความชำนาญการในการใช้ชุดทดสอบเบื้องต้น (Test kit) ในการคัดกรอง และตรวจสอบความปลอดภัยผลิตภัณฑ์สุขภาพทั้งด้านยาจากสมุนไพร ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร เครื่องสำอาง และด้านอาหาร ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ซึ่งปัจจุบันมี อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน กระจายอยู่ในทุกจังหวัดทั่วประเทศ จำนวน 22,235 คน
นายแพทย์ยงยศ กล่าวต่อว่า สำหรับรางวัล อสม. ดีเด่น ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน ระดับภาค และระดับชาติ ประจำปี พ.ศ. 2567 ได้แก่
- ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และระดับชาติ นางสาวหนูจันทร์ หินแสงใส ตำบลนาม่วง อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี ผลงานเด่น สานพลังเครือข่าย อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน ต้านภัยสุขภาพชุมชน “นาม่วงโมเดล”
ภาคเหนือ นางสาวอัญชรี จันทร์ประสิทธิ์ ตำบลบ้านดารา อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ ผลงานเด่น นวัตกรรม “ป้ายอมยิ้ม” เป็นสัญลักษณ์ แสดงความปลอดภัยของสินค้าจำหน่ายในร้านชำ
- ภาคใต้ นางสุริยา หลำเบ็ลสะ ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ผลงานเด่น ชุมชนบ้านโฮ๊ะต้นแบบ บวร.ร.ดีเด่น Best Practice จังหวัดสงขลา จากสำนักงานคระกรรมการอาหารและยา
- ภาคกลาง นางสาวสุธาสินี ชื่นอารมณ์ ตำบลบ้านลาด อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ผลงานเด่นนวัตกรรม “ตาสับปะรดบ้านลาด เฝ้าระวังอาหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพในชุมชน” ที่เกิดจากสำรวจปัญหาและ ความต้องการของคนในชุมชนได้บริโภคอาหารที่ปลอดภัยและถูกสุขลักษณะ
“อสม. นักวิทย์ฯ เป็น “ครู ก” ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง ต่อการสร้างเครือข่ายวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน เพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค แจ้งเตือนภัยผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัยในชุมชน ตลอดจนการคัดกรองป้องกันโรค แจ้งเตือนภัยสุขภาพในชุมชนที่เข้มแข็ง สื่อสารแจ้งข่าวร้าย กระจายข่าวดีให้กับคนในชุมชน ผ่านระบบฐานข้อมูลหน้าต่างเตือนภัยสุขภาพ "กรมวิทย์ with you" ทำให้เกิดเครือข่ายในการแก้ไขปัญหาด้านคุ้มครองผู้บริโภค ของชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม ส่งผลให้การสาธารณสุขไทยเข้มแข็ง ในปี พ.ศ.2567 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จะมีการพัฒนา อสม.นักวิทย์ฯ ให้ครอบคลุมทุกอำเภอ รวมถึงกรุงเทพมหานคร เพื่อให้สามารถดูแลประชาชนได้อย่างทั่วถึง และในปี พ.ศ. 2568 อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน ได้รับการบรรจุให้เป็นสาขาที่ 13 ของกระทรวงสาธารณสุขอีกด้วย” นายแพทย์ยงยศ กล่าว
